Ustawa o odpadach z 2012 r. zakładała bardzo optymistyczny termin na stworzenie Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. BDO miała ruszyć najpóźniej w 36 miesięcy od wejścia w życie ustawy, a więc 23 stycznia 2016 r. W rzeczywistości stało się to dwa lata później – 24 stycznia 2018 r. Na dodatek trudno mówić o bazie, jeśli na moduły dotyczące sprawozdawczości czy ewidencji odpadów przyjdzie jeszcze poczekać.

Czas na wpis

Jednakże już sam uruchomiony w styczniu rejestr wymaga podjęcia konkretnych działań przez podmioty prowadzące określoną działalność.

- W dniu utworzenia rejestru zamknięte zostały dotychczasowe rejestry prowadzone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska na podstawie przepisów ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz ustawy o bateriach i akumulatorach. Jednocześnie rozpoczął się sześciomiesięczny okres przejściowy. Organem odpowiedzialnym za dokonanie wpisu z urzędu lub przyjęcie stosownego wniosku jest marszałek województwa – wyjaśnia Anna Pięta, audytor i konsultant w EcoMS Consulting oraz trener w Akademii EcoMS, która prowadzi m.in. szkolenia z wymagań ustawy o odpadach na przykładach praktycznych.

Z urzędu…

Marszałek województwa z urzędu wpisuje do rejestru podmioty, które posiadają pozwolenie zintegrowane, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, a także zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. W ten sam sposób do rejestru trafiają podmioty, które uzyskały decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, koncesję na podziemne składowanie odpadów na podstawie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, a także podmioty, które uzyskały wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

Wpis z urzędu zostanie dokonany w ciągu sześciu miesięcy od utworzenia rejestru, a więc do 24 lipca 2018 r.

- Co ważne, jeśli podmiot prowadzi działalność nie tylko w zakresie objętym wpisem z urzędu, ale także objętym wpisem na wniosek, zobowiązany jest – niezależnie od dokonania przez marszałka wpisu z urzędu – do złożenia wniosku o wpis w pozostałym zakresie – podkreśla Anna Pięta.

…i na wniosek

A katalog podmiotów i aktywności objętych takim wpisem jest bardzo długi. Można wśród nich znaleźć m.in. podmioty transportujące odpady, eksportujące opakowania czy wprowadzające produkty w opakowaniach.

Posiadający zezwolenia na transport odpadów powinni mieć na uwadze, że są one ważne do końca okresu przejściowego, a więc tylko do 24 lipca 2018 r.

Z obowiązku posiadania wpisu do rejestru zwolnione są m.in. osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorstwami, wykorzystujące odpady na potrzeby własne, a także prowadzący nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów (np. systemy zbierania odpadów w szkołach czy urzędach) czy transportujący wytworzone przez siebie odpady.

Opłaty

Kilka dni przed uruchomieniem rejestru Ministerstwo Środowiska opublikowało rozporządzenie określające stawki opłat rejestrowych i rocznych z tytułu wpisu do rejestru. Co warte podkreślenia, opłaty dotyczą tylko części podmiotów objętych obowiązkiem wpisu, a mianowicie: wprowadzających sprzęt i autoryzowanych przedstawicieli, wprowadzających baterie, akumulatory czy pojazdy, producentów, importerów i wewnątrzwspólnotowych nabywców opakowań, a także wprowadzających na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony oraz oleje smarowe.

Wysokość zarówno opłaty rejestrowej, jak i rocznej wynosi 100 zł dla mikroprzedsiębiorstw i 300 zł dla pozostałych przedsiębiorstw.

Z obu tych opłat będą zwolnione m.in. podmioty wpisane do rejestru, o którym mowa w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS), jeśli składając wniosek o wpis do rejestru przedłożą informację potwierdzającą dobrowolny udział w systemie EMAS (zwolnienie z opłaty rocznej dotyczy tylko roku, w którym przedsiębiorca ten uzyskał wpis do rejestru). Wskazane podmioty, wpisane do rejestru, zobowiązane będą do uiszczania do końca lutego każdego roku opłaty rocznej za dany rok. Opłaty tej nie wnosi się w roku, w którym została uiszczona opłata rejestrowa.

Elektroniczna ewidencja odpadów – pieśń przyszłości

1 stycznia 2020 r. rozpocznie się kolejny etap zmian – ma ruszyć elektroniczna ewidencja odpadów. To narzędzie, które pozwoli na ściślejszą kontrolę w zakresie gospodarki odpadami.

- Po uruchomieniu elektronicznej bazy odpadów całkowicie zniknie możliwość sporządzania zbiorczych KPO za dany okres – zwraca uwagę Anna Pięta z Akademii EcoMS. – KPO będą musiały być wystawiane osobno dla każdego transportu – dodaje.

Złożenie sprawozdań „odpadowych” za 2019 r. - już według nowych przepisów - będzie możliwe do 15 marca 2020 r. Za rok 2018 sprawozdania będą składane według dotychczas obowiązujących zasad.